Ιστορικά στοιχεία
Πριν από τη κατάκτηση του Μεξικού από τους Ισπανούς οι Μάγια είχαν αναπτύξει τον λαμπρότερο πολιτισμό του Δυτικού Ημισφαιρίου. Ασκούσαν τη γεωργία, έκτιζαν πέτρινα σπίτια και πυραμιδοειδείς ναούς, κατεργάζονταν το χαλκό και το χρυσό, γνώριζαν την υφαντουργία και χρησιμοποιούσαν μια μορφή ιερογλυφικής γραφής. Οι ρίζες του πολιτισμού των Μάγια φτάνουν πολύ πίσω στην προϊστορία, πέρα από το 2000 π.Χ. όπου αντιστοιχεί η Αρχαϊκή περίοδος.
Στις αφηγήσεις των Μάγια, παρατίθεται η προέλευση πολλών φυσικών και πολιτιστικών φαινομένων, συχνά με τον ηθικό στόχο να προσδιορίσουν την θρησκευτική σχέση μεταξύ της ανθρωπότητας και του περιβάλλοντός της. Με αυτό τον τρόπο, κάποιος μπορεί να βρει την προέλευση των ουράνιων σωμάτων (όπως τον Ήλιο και τη Σελήνη, αλλά και για την Αφροδίτη, τις Πλειάδες και το Γαλαξία), το ορεινό τοπίο, τα σύννεφα, την βροχή, τον κεραυνό και την αστραπή, τα άγρια και τα ήμερα ζώα, τα χρώματα του αραβόσιτου, τις αρρώστιες και τα θεραπευτικά βότανά τους, τα γεωργικά εργαλεία, τα ατμόλουτρα κλπ.
Ημερολόγιο Haab
Οι Μάγια χρησιμοποιούσαν το ημερολόγιο Haab, στο οποίο το έτος ήταν χωρισμένο σε 18 επώνυμες περιόδους, των 20 ημερών εκάστη, ακολουθούμενες από πέντε μέρες (μέρες Uayeb) οι οποίες δεν ανήκαν σε καμιά περίοδο. Οι ημερομηνίες σε αυτό το ημερολόγιο γράφονταν σαν ένας αριθμός (0 μέχρι 19 για τις κανονικές περιόδους και 0 έως 4 για την περίοδο Uayeb) ακολουθούμενες από το όνομα της περιόδου. Αυτό το ημερολόγιο δεν είχε σύστημα αρίθμησης των ετών, απλά επαναλαμβανόταν με την συμπλήρωση ενός κύκλου 365 ημερών.
Ο κύκλος των 260 ημερών αποτελούσε τη βάση των θρησκευτικών τελετουργιών των Μάγια και δεν είχε καμιά σχέση με το ηλιακό έτος ή το σεληνιακό μήνα. Στην μεσοαμερικανική αστρολογία, ο χρόνος χρησιμεύει ως σημάδι. Η βασική μονάδα μιας μέρας, μιας περιστροφής της γης γύρω από τον εαυτό της, αποτελεί το θεμέλιο πάνω στο οποίο βασίζονται οι άλλες μονάδες, συμπεριλαμβανομένων των σημαντικών 13 ημερών του κάθε ζωδίου.
Οι Μάγια συχνά προσδιόριζαν τις ημερομηνίες χρησιμοποιώντας μαζί δύο ημερολόγια, το Haab και το Tzolkin.
Αστρολογία
Όπως ήταν αναμενόμενο, ένα είδος αστρολογίας εμφανίστηκε νωρίς και συνέχισε να εξελίσσεται στο πέρασμα των αιώνων. Δεν φαίνεται να υπήρξαν σημαντικές εξωτερικές επιδράσεις ώστε να τροποποιήσουν την ανάπτυξή της, μέχρι την άφιξη των Ισπανών πριν από πεντακόσια χρόνια, όταν οι Μάγια ήταν σε κατάσταση παρακμής και οι Αζτέκοι ήταν στο απόγειο της αυτοκρατορίας τους.
Τα αποτελέσματα της ισπανικής εισβολής στη γηγενή αστρολογία ήταν καταστροφικά. Οι καθολικοί καλόγεροι προσπάθησαν να εξαλείψουν τα παραδοσιακά ήθη και έθιμα, ώστε να αντικατασταθούν από χριστιανικά. Ο λοιμός αποδεκάτισε τον πληθυσμό, εξαλείφοντας σχεδόν όλους όσους ήταν γνώστες των αστρολογικών παραδόσεων. Το χειρότερο από όλα είναι πως κάηκαν και τα περισσότερα βιβλία. Μόνο λίγα κειμήλια, μερικά βιβλία και η προφορική παράδοση διατήρησαν ζωντανή την πραγματικά εγγενή αμερικανική αστρολογία.
Η πίστη των Μάγια
Οι Μάγια πίστευαν ότι στο τέλος κάθε pictun κύκλου (περίπου 7885 χρόνια) ο κόσμος καταστρέφεται και επαναδημιουργείται.
Επίσης, έδιναν μεγάλη σημασία στα ζώα. Τα θεωρούσαν ως δασκάλους τους και ήταν γι’ αυτούς ιερά σχετίζοντας τα με τους αστερισμούς. Στους ζωδιακούς συσχετισμούς αναφέρονται πολλά ζώα που είναι της ίδιας φύσης με τον αστερισμό στον οποίο αντιστοιχούν και τα βασικά χαρακτηριστικά τους αντικατοπτρίζονται στην προσωπικότητα του ατόμου, στη συμπεριφορά του και στις ικανότητές του. Μελετώντας το ζώο γίνεται δυνατόν να καταλάβουμε τα θετικά και αρνητικά μας χαρακτηριστικά και άρα τον εαυτό μας.
Τα Ζώδια των Μάγια
Υπάρχει πολύ μυστήριο για την Αστρολογία των Μάγια ακόμα και σήμερα. Το νόημα των αστρολογικών ζωδίων βασίζεται σε έρευνες που έχουν γίνει πάνω στον πολιτισμό των Μάγια και στο συμβολισμό που χρησιμοποιούσαν. Αυτό που είναι γνωστό είναι ότι το ημερολόγιο Χάαμπ (Haab) χρησιμοποιεί 19 αστρολογικά ζώδια, των οποίων οι έννοιες βασίζονται σε παραμέτρους που έχουν σημασία για τον πολιτισμό τους, δηλ. στις καιρικές συνθήκες, στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, στα ζώα, και στην αστρονομία.